Đèn Pha Led Siêu Sáng

Khó khăn của ngư dân là nỗi trăn trở khiến kỹ sư Võ Quan An, chuyên viên Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao công nghệ Phú Yên quyết định thực hiện đề tài Nghiên cứu, ứng dụng hệ thống chiếu sáng bằng công nghệ đèn led cho tàu thuyền đánh bắt thủy sản trên địa bàn Phú Yên nhằm tháo gỡ những khó khăn trước mắt và mang lại hiệu quả lâu dài cho ngư dân.

Tháo gỡ khó khăn

Hiện nay, việc khai thác thủy sản bằng ánh sáng đèn điện đã được áp dụng ở Phú Yên, thế nhưng nhiều ngư dân cho rằng nghề này khó có thể tồn tại lâu bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe của người làm chài lưới, mặt khác làm hao tốn quá nhiều dầu để chạy máy phát điện mà hiệu quả kinh tế mang lại không cao. Nếu như trước đây, ngư dân rầm rộ lắp dàn đèn, thì nay lại phải gỡ xuống để quay lại với lối đánh bắt truyền thống.

Anh Đoàn Văn Trung, một người làm nghề xúc (đánh cá cơm bằng ánh sáng mạnh) ở thôn Giai Sơn (xã An Mỹ, Tuy An) cho biết: “Ban đầu, vì không biết tác hại của ánh sáng đèn cao áp nên nhiều người để đầu trần đi qua đi lại trên tàu lúc đang chiếu đèn. Sau, một số người thấy tóc tự nhiên rụng, mắt mờ, sức khỏe giảm sút. Biết đèn cao áp có hại nên những lần sau, khi bật đèn mọi người phải đội mũ len trùm kín từ đầu đến cổ, chỉ để ló hai con mắt. Tuy vậy, mắt vẫn bị mờ. Thấy không thể làm nghề xúc lâu dài nên tôi đã chuyển sang đi mành, có nghĩa là đánh lưới thông thường, không dùng đèn cao áp”.

Ngoài ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe ngư dân, việc đánh bắt cá ngừ đại dương bằng ánh sáng điện còn khiến cá giảm chất lượng so với cá đánh bắt theo lối truyền thống. Cá đánh bắt được nhiều hơn trước nhưng giá cá giảm cộng với chi phí dầu chạy máy phát điện cho đèn cao áp quá cao, khiến ngư dân không còn mặn mà với việc sử dụng đèn cao áp để khai thác thủy sản. Theo Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Phú Yên, hiện Phú Yên có tổng số tàu thuyền đánh bắt thủy sản tính đến 10/2012 là 7.831 chiếc, với nhiều loại công suất khác nhau để đánh bắt thủy sản. Thông thường, các tàu được trang bị hai dàn đèn ở hai bên mạn thuyền với hệ thống đèn cao áp có công suất lớn, khoảng từ 500-1.500W/bóng, với số lượng từ 18-24 bóng trên một tàu. Do vậy, để thắp sáng đèn suốt đêm (10 giờ) ngư dân phải dùng máy phát điện chạy bằng dầu diesel có công suất trung bình 15-30kW, thậm chí cao hơn với lượng dầu dùng cho việc thắp sáng lên tới 80-120 lít. Nhiên liệu tổn hao dùng trong hệ thống chiếu sáng của một tàu trung bình khoảng 1.000 lít dầu/chuyến, khiến ngư dân gặp rất nhiều khó khăn.

Nhiều tiện lợi

Theo nghiên cứu của Tập đoàn Kim Đỉnh (Kidi group), đèn led có nhiều ưu điểm vượt trội hơn các loại đèn truyền thống: giảm chi phí nhiên liệu dầu chạy máy phát điện, nâng cao năng suất đánh bắt, cải thiện điều kiện làm việc, góp phần bảo vệ môi trường.

Hiện nay việc sử dụng đèn led trong đánh bắt thủy sản đã phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới như Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Nauy, Peru… và đều cho những kết quả rất tốt. Riêng ở Việt Nam, mô hình này chưa được nhiều ngư dân biết đến bởi tính phức tạp trong việc lắp hệ thống đèn cũng như giá cả mua bóng đèn led còn khá cao. Thế nhưng tính về lâu dài, việc sử dụng đèn led sẽ cho những hiệu quả cao hơn so với đèn thông thường. Công ty cổ phần Năng lượng xanh Kim Đỉnh đã thực hiện một số thực nghiệm để so sánh hai hệ thống đèn chiếu sáng bằng đèn metal halide hiện ngư dân đang sử dụng và đèn led.

Kết quả cho thấy: tuổi thọ đèn led cao gấp 7-10 lần đèn thông thường. Đèn led có hiệu suất phát quang cao, tập trung ánh sáng tốt nên có thể xuyên sâu dưới nhiều tầng nước để dẫn dụ cá nói riêng và thủy sản nói chung, làm tăng sản lượng đánh bắt thủy sản. Trong khi đó, đèn metal halide phát ra ánh sáng không tập trung nên chỉ có từ 20-25% năng lượng có ích trong việc dẫn dụ cá, 75-80% còn lại tỏa ra toàn không gian. Quan trọng hơn, đèn led có công suất nhỏ nên không cần phải sử dụng máy phát điện công suất lớn, giúp tiết kiệm 70-80% lượng dầu tiêu thụ. Vì đặc điểm nổi bật này mà nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Hàn Quốc khuyến khích sản xuất và sử dụng đèn led trong đánh bắt thủy hải sản.

Theo kỹ sư Võ Quan An, sức nóng từ đèn cao áp tỏa ra quá nóng khiến ngư dân không thể bám trụ lâu dài trên tàu. Đèn led khắc phục nhược điểm đó bởi chúng tỏa ra ánh sáng lạnh nên không gây cảm giác khó chịu. Nếu đưa đèn led vào ứng dụng, môi trường làm việc của ngư dân sẽ được cải thiện, giúp ngư dân có thể đi những chuyến biển dài mà ít ảnh hưởng đến sức khỏe.

 

 

 

Tính chất

Tùy theo mức năng lượng giải phóng cao hay thấp mà bước sóng ánh sáng phát ra khác nhau (tức màu sắc của LED sẽ khác nhau). Mức năng lượng (và màu sắc của LED) hoàn toàn phụ thuộc vào cấu trúc năng lượng của các nguyên tử chất bán dẫn.

LED thường có điện thế phân cực thuận cao hơn điốt thông thường, trong khoảng 1,5 đến 3 V. Nhưng điện thế phân cực nghịch ở LED thì không cao. Do đó, LED rất dễ bị hư hỏng do điện thế ngược gây ra.

Ứng dụng
Đèn chiếu sáng sử dụng các LED phát ánh sáng trắng.

LED được dùng để làm bộ phận hiển thị trong các thiết bị điện, điện tử, đèn quảng cáo, trang trí, đèn giao thông.

Có nghiên cứu về các loại LED có độ sáng tương đương với bóng đèn bằng khí neon. Đèn chiếu sáng bằng LED được cho là có các ưu điểm như gọn nhẹ, bền, tiết kiệm năng lượng.

Các LED phát ra tia hồng ngoại được dùng trong các thiết bị điều khiển từ xa cho đồ điện tử dân dụng.